Jesteś tym, co jesz – mawiają
dietetycy. My jednak często przegryzamy coś w pośpiechu, nie
zwracając nawet uwagi na to, co kładziemy na talerzu. To błąd, za
który płacimy trudnościami w nauce i pogorszeniem pamięci.
Istnieje jednak antidotum na takie dolegliwości – glukoza.
Niech żywność będzie twoim
lekarstwem, a lekarstwo twoim pożywieniem – zalecał przed wiekami
Hipokrates (460–359 p.n.e.). I miał rację, bo gospodarka
biochemiczna naszego organizmu, samopoczucie, funkcje poznawcze,
nastrój i codzienne zachowanie są odzwierciedleniem naszej diety.
Warto zatem zadbać, aby na naszym talerzu znalazły się wszystkie
składniki niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a
zwłaszcza mózgu.
Mózg potrzebuje stałej podaży tlenu
i energii, zarówno w dzień, jak i w nocy. Jego głównym paliwem
metabolicznym jest glukoza – w ciągu minuty zużywa jej 100 mg.
Mimo że mózg dorosłego człowieka stanowi zaledwie 2 procent masy
ciała, w spoczynku zużywa aż 20 procent energii zawartej w
całodziennej diecie oraz 20 procent pobieranego tlenu. Podczas snu
potrzebuje mniej glukozy, jednak gdy dręczą nas koszmary,
zapotrzebowanie wzrasta o 16 proc., a w przedniej korze mózgowej aż
o 30 proc.
Zużycie energii i tlenu przez mózg
dziecka jest wyższe i u noworodka wynosi nawet 60 proc. W
przeliczeniu na jednostkę masy ciała mózg dziecka zużywa
dwukrotnie więcej glukozy niż mózg osoby dorosłej, co częściowo
wyjaśnia niekorzystny wpływ niedocukrzenia – spowodowanego na
przykład brakiem lub złą jakością śniadania – na wyniki w
nauce. Funkcjonowanie mózgu, a w tym także inteligencja, zależy
jednak nie tylko od ilości dostarczonej energii, ale również od
jej jakości.
Ludzki organizm nie gromadzi zapasów
glukozy (z wyjątkiem niewielkiej ilości glikogenu), dlatego musimy
dostarczać odpowiednią jej ilość w pożywieniu. Jej bogatym
źródłem są węglowodany. Glukoza może powstać również z
białka i tłuszczu, ale proces ten trwa znacznie dłużej i jest
mniej wydajny.
Niedocukrzeniu można zapobiegać,
spożywając produkty bogate w skrobię (węglowodany), tzn. produkty
mające niski i średni indeks glikemiczny, które są rozprowadzane
w organizmie powoli, ale regularnie i efektywnie – co zapewnia
maksymalną wydajność mózgu.
Glukoza jest nie tylko źródłem
energii, ale ma również wpływ na procesy pamięciowe. Poprawia
zdolność rozpoznawania twarzy, sprawia, że uzyskujemy lepsze
efekty wykonując zadania bardzo absorbujące i wymagające dużego
skupienia przez długi czas. Już rano warto zadbać o dostarczenie
mózgowi porcji glukozy. Śniadanie, które podwyższa stężenie
glukozy, poprawia zarówno sprawność umysłową, jak i wydolność
motoryczną. Ale pamiętajmy, że poranna kawa może ją obniżyć,
bowiem kofeina hamuje transport glukozy do mózgu.
Badania naukowe pokazują, że ludzie,
u których stwierdza się złą regulację stężenia glukozy we
krwi, mają obniżoną sprawność intelektualną nawet o 8–10
proc. Dotyczy to zwłaszcza osób starszych. Natomiast prawidłowa
regulacja stężenia glukozy we krwi sprawia, że organizm może
szybko i sprawnie poradzić sobie z trudnościami i problemami.
Podawanie osobom starszym węglowodanów poprawia ich sprawność
umysłową. Efektu takiego nie dają powszechnie stosowane słodziki,
np. aspartam czy sacharyna.
Badania EEG potwierdzają, że funkcje
poznawcze u osób dojrzałych mają związek z regulacją stężenia
glukozy we krwi. Gdy jej stężenie jest zbyt wysokie – funkcje
poznawcze ulegają obniżeniu. U kobiet stwierdza się również
większe ryzyko demencji. Utrzymujące się przez długi czas
zaburzenie tolerancji glukozy może przyczyniać się do
umiarkowanego pogorszenia funkcjonowania poznawczego. Znaczenie może
tu mieć podwyższone stężenie insuliny. Oznacza to, że nadmiar
insuliny może być toksyczny nie tylko dla układu
sercowo-naczyniowego, ale także dla mózgu.
U osób z niewyrównaną cukrzycą,
czyli złą regulacją stężenia glukozy we krwi, można obserwować
zaburzenia pamięci, obniżoną zdolność wykonania zadań
matematycznych oraz zmniejszoną wydajność psychomotoryczną.
Cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna) zwiększa ryzyko dysfunkcji
kognitywnych. Ogólnie mówiąc, im gorsza jest regulacja stężenia
glukozy we krwi, tym gorsze są wyniki w testach funkcji poznawczych
i pamięci. Spożywanie węglowodanów poprawia pamięć krótkotrwałą
i zwiększa precyzję wykonania zadań.
Warto jednak zaznaczyć, że nie tylko
węglowodany wpływają na nasze funkcjonowanie poznawcze. Na
przykład spożycie produktów bogatych w białko zwiększa uwagę i
skupienie. Generalnie, każdy makroskładnik wpływa specyficznie na
funkcje poznawcze. Białko, węglowodany i tłuszcze zawsze
poprawiają pamięć, niezależnie od stężenia glukozy we krwi.
Jakie składniki pokarmowe potrzebuje Twój mózg znajdziesz pod linkiem poniżej ;)
0 komentarze:
Prześlij komentarz